Chào anh em! Lâu rồi tôi mới ngồi xuống chia sẻ lại mấy cái trải nghiệm thực tế của mình. Mấy nay tôi bị ám ảnh bởi cái câu hỏi muôn thuở: “Giày bóng chuyền với giày chạy bộ, rốt cuộc khác nhau chỗ nào mà phải phân biệt làm chi cho mệt?”
Thú thật, trước giờ tôi chơi thể thao, cứ thấy giày nào êm chân là xúc thôi. Hồi mới tham gia đội bóng chuyền phong trào, tôi cứ lấy đôi giày chạy bộ xịn sò của tôi (một đôi Nike Pegasus màu mè) ra dùng. Chạy thì sướng lắm, êm ru. Nhưng cứ ra sân bóng chuyền, nhảy nhót, đổi hướng liên tục là thấy có vấn đề. Chân cứ lỏng lẻo, nhảy lên tiếp đất cảm giác hơi run rẩy.
Anh em trong đội cứ cười bảo: “Ông anh thay giày đi, cái đế giày chạy bộ nó không sinh ra để nhảy đâu!” Tôi cãi mãi, bảo đế nào chả là đế, đệm nào chả là đệm. Nhưng mà nói suông thì không được, tôi quyết định phải tự mình bóc tách vấn đề bằng cách thực tế nhất: Tự mua cả hai loại về mà thử.
Tôi Bắt Tay Vào Kế Hoạch So Sánh Khủng Khiếp
Để cái review này nó công bằng, tôi quyết định không dùng đôi Nike cũ nữa. Tôi bỏ tiền túi ra đầu tư hai đôi mới cứng, đại diện cho hai trường phái:
- Một đôi chuyên dụng cho chạy bộ: Hoka Clifton (vì nó nổi tiếng về độ êm và lớp đệm dày).
- Một đôi chuyên dụng cho bóng chuyền: Mizuno Wave Momentum (vì dòng này quá phổ biến trong dân chơi bóng).
Tổng thiệt hại thì đau ví kinh khủng, nhưng không thử thì làm sao biết được. Tôi mang cả hai đôi đi thử nghiệm theo đúng chức năng của chúng, chia làm hai giai đoạn rõ ràng.
Giai đoạn 1: Chạy Đường Dài 5km
Ngày đầu tiên, tôi xỏ đôi giày bóng chuyền Mizuno vào chân để chạy thử 5km trên đường nhựa. Tôi khởi động và bắt đầu chạy chậm. Cảm giác đầu tiên là cái đế nó… lì lợm quá. Nó không có cái độ nảy mà mình quen thuộc khi mang giày chạy. Mỗi bước chân tiếp đất, tôi cảm nhận rõ ràng sự thiếu hụt về độ đàn hồi. Cảm giác như mình đang cố gắng nhấc cả bàn chân lên chứ không phải là được đôi giày đẩy về phía trước.
Đến km thứ 3, đầu gối và lòng bàn chân tôi bắt đầu có dấu hiệu khó chịu. Giày bóng chuyền, đế nó thiết kế cứng hơn, chịu lực ngang tốt nhưng lại không tối ưu cho việc giảm chấn theo phương thẳng đứng lặp đi lặp lại. Tôi buộc phải dừng lại, tháo đôi Mizuno ra và đổi ngay sang đôi Hoka.
Vừa xỏ đôi Hoka vào, cảm giác như được cứu rỗi. Đế êm, nhẹ bẫng, chạy lướt trên đường. Đúng là giày chạy bộ sinh ra để nâng đỡ cơ thể bạn đi thẳng và kéo dài thời gian tập luyện mà không bị mỏi. Việc này khẳng định ngay lập tức rằng, nếu chạy bộ là ưu tiên, giày bóng chuyền không phải là lựa chọn.
Giai đoạn 2: Luyện Tập Bóng Chuyền Chuyên Sâu
Phần này mới là phần mà tôi thực sự nhận ra sự khác biệt lớn nhất.
Tôi bắt đầu với đôi Hoka (chạy bộ) trên sân tập. Tôi thực hiện các bài tập di chuyển ngang, phòng thủ và bật nhảy đập bóng. Khi tôi thực hiện động tác dừng đột ngột để chặn bóng, đế giày Hoka hoàn toàn thất bại. Nó quá trơn trên bề mặt sàn trong nhà (vì đế giày chạy bộ thường có các rãnh sâu để thoát nước và bám đất, nhưng lại kém bám dính trên sàn gỗ hoặc sàn nhựa).
Không những thế, cái lớp đệm quá dày và mềm của Hoka khiến tôi cảm thấy chông chênh khi đổi hướng nhanh. Giống như bạn cố gắng chạy nước rút trên một tấm nệm vậy. Đáng sợ nhất là khi nhảy lên tiếp đất; cảm giác cổ chân không được bảo vệ chút nào, rất dễ bị lật, vì đôi này cổ thấp và không có cấu trúc hỗ trợ cứng cáp.
Sau đó, tôi đổi sang đôi Mizuno (bóng chuyền). Đây là lúc tôi hiểu tại sao người ta lại gọi đây là giày chuyên dụng. Cái đế cao su Gum của nó dính chặt xuống sàn ngay lập tức. Khi tôi di chuyển ngang, dừng lại, tôi cảm nhận được lực hãm tối đa. Không có cảm giác bị trượt một chút nào.
Quan trọng hơn, khi tôi bật nhảy, mặc dù đế giày cứng hơn, nhưng nó truyền lực nhanh hơn từ chân lên sàn, giúp tôi bật cao hơn và nhanh hơn. Tiếp đất cũng chắc chắn hơn nhiều. Cổ giày được thiết kế ôm sát mắt cá chân và phần thân giày cứng cáp hơn, giúp bảo vệ mắt cá chân khỏi những cú lật bất ngờ.
Tôi Đã Ghi Chép Lại Những Khác Biệt Cốt Lõi Này
Sau khi tự mình trải nghiệm và ghi chép chi tiết, tôi tổng kết lại cho anh em dễ hình dung. Nó không phải là do màu sắc hay thương hiệu, mà là do cấu tạo sinh học và cơ học của môn thể thao:
- Cushioning (Đệm): Giày chạy bộ (Hoka) dùng đệm mềm, dày, cao, để giảm chấn động theo chiều dọc, tối ưu cho việc di chuyển tuyến tính. Giày bóng chuyền (Mizuno) dùng đệm cứng hơn, thấp hơn, tập trung vào khả năng hồi đáp lực và truyền lực bật nhảy chứ không phải chỉ làm êm.
- Outsole (Đế ngoài): Giày chạy bộ cần độ bám tốt trên nhiều loại địa hình, thường là các rãnh sâu. Giày bóng chuyền cần đế cao su Non-Marking Gum để tối ưu hóa ma sát với sàn nhà thi đấu, hỗ trợ các động tác xoay và phanh gấp (Lateral Grip).
- Stability (Độ ổn định): Giày chạy bộ chỉ cần ổn định theo chiều thẳng. Giày bóng chuyền cần hỗ trợ mắt cá chân tuyệt đối và có phần đế mở rộng ra hai bên (Outrigger) để chống lật khi đổi hướng hoặc tiếp đất lệch.
Kết luận cuối cùng của tôi? Nếu anh em chơi cả hai môn, đừng tiếc tiền mua hai đôi giày chuyên dụng. Tôi từng nghĩ mình tiết kiệm được, nhưng sau mấy buổi tập với giày chạy bộ trên sân bóng chuyền, tôi nhận ra mình đang đánh đổi sự an toàn của mắt cá chân và hiệu suất của mình chỉ vì một chút tiền. Giờ thì tôi cứ việc Mizuno ra sân bóng, Hoka ra đường chạy. Đúng người đúng việc, chơi thể thao mới sướng!
